Po dynamicznym wzroście w ostatnich latach w l kwartale 2009 r. faktorzy zrzeszeni w PZF odnotowali łącznie 6,5-proc. spadek wartości wykupionych faktur w stosunku do analogicznego okresu 2008 r. Rok 2009 będzie prawdopodobnie pierwszym rokiem, w którym branża odnotuje spadek obrotów.
Z punktu widzenia faktorów najistotniejszą zmianą w 2009 r. będą narastające opóźnienia w płatnościach oraz coraz większe ryzyko braku zapłaty za wykupywane faktury. Wraz z początkiem roku czynnikiem ograniczającym możliwości uzyskania finansowania faktoringowego dla małych przedsiębiorstw była trudność w ocenie rzeczywistej kondycji płatników faktur.
Spadek zainteresowania
Ciężko było przewidywać dalszy rozwój ich kondycji oraz przyszłą sytuację finansową. Bardzo trudna stała się realna ocena prognozowanej sprzedaży krajowej i eksportowej, dał się we znaki brak rzetelnej informacji o sytuacji dużych odbiorców branżowych lub wręcz ukrywanie informacji o poniesionych stratach z tytułu zawartych opcji walutowych. Znaczący
spadek sprzedaży faktorzy odnotują przede wszystkim w przypadku dwóch rodzajów usług, które w 2007 i 2008 r. przeżywały najintensywniejszy rozwój, tj. w faktoringu bez regresu oraz faktoringu eksportowym.
Przyczyny regresu
Znacznym ograniczeniem rozwój u faktoringu jest bardzo duża ostrożność firm ubezpieczeniowych w przyznawaniu limitów ubezpieczenia dla poszczególnych przedsiębiorstw. Natomiast eksporterzy będą przeżywać kłopoty spowodowane ograniczeniami popytu w Europie Zachodniej i USA. Oba te obszary w 2009 r. według prognoz obejmie recesja i związany z nią wzrost upadłości przekładający się na wzrost ryzyka handlowego. Zapewne te czynniki mocno przyhamują rozwój faktoringu eksportowego.
Zyska na znaczeniu
Z punktu widzenia faktoranta, czyli klienta, rok 2009 upłynie pod znakiem utrudnionego dostępu do faktoringu i będzie o wiele bardziej niż dotychczas uzależniony od branży, w której działa przedsiębiorca. Znalezienie się w branży uznanej za ryzykowną, czy mocno dotkniętą kryzysem, może nawet całkowicie odciąć dostęp do faktoringu. Do najbardziej dotkniętych kryzysem branż w Polsce zaliczają się: handel i produkcja materiałów budowlanych, transport, branża meblarska, mięsna, tekstylna, motoryzacyjna, dystrybucja stali oraz budowlana.
Trudny czas
Dla wielu firm dostępność usługi faktoringu będzie mocno ograniczona. Dotyczy to zarówno firm z małą ilością odbiorców, jak i firm z branż uznanych za branże o podwyższonym
ryzyku upadłości. Z drugiej strony przedsiębiorstwa, szczególnie z sektora MSP, będą miały trudniejszy dostęp do finansowania ze strony banków i naturalnie będą poszukiwały alternatywnych sposobów pozyskania środków finansowych. Spowoduje to zwiększone zainteresowanie faktoringiem.
Będzie lepiej
Jeśli warunki postawione przez dużych faktorów uniemożliwią wielu z nim uzyskanie finansowania, lukę tę częściowo mogą zapełnić małe niezależne firmy faktoringowe już działające na rynku, jak i nowe mogące się na nim pojawić w odpowiedzi na zwiększany popyt. Jeżeli w drugiej połowie 2009 r. nastąpi poprawa sytuacji gospodarczej, a w 2010 r. Europa zacznie wychodzić z okresu recesji, obroty faktoringowe po spadku w 2009 r. zaczną wykazywać silną tendencje wzrostową.
Autor jest prezesem zarządu AOW Faktoring
Gazeta Finansowa z dnia 2009-06-12, str. 16
www.gazetafinansowa.pl/
Prezes Zarządu AOW Faktoring S.A. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Ukończył program EMBA na Uniwersytecie Warszawskim i University of Illions at Urbana – Champagne. Autor licznych publikacji na temat faktoringu. Od 2020 pełni obowiązki członka Komisja Etyki Polskiego Związku Zarządzania Wierzytelnościami.