Dzięki faktoringowi przedsiębiorca ma nie tylko szanse pozyskania środków na realizację kolejnych kontraktów, ale również na finansowanie swoich dostawców.
Faktoring zamówieniowy (faktoring kontraktowy, PO Financing, faktoring odwrócony, Purchase Order Financing, prefinansowanie, finansowanie zobowiązań, finansowanie kontraktu) jest usługą finansową pozwalającą przedsiębiorstwu zrealizować otrzymane zamówienie w sytuacji braku wystarczających środków finansowych na jego realizację. Dzieje się tak w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo otrzymuje zamówienie i posiada odpowiednie możliwości produkcyjne do jego zrealizowania, ale brakuje mu pieniędzy na pokrycie niezbędnych wydatków wstępnych, np. na zakup materiałów, surowców, półproduktów, narzędzi czy usług osób trzecich.
Jeżeli w takiej sytuacji pojawi się niewielkie zamówienie, to nawet jego utrata w przypadku przesunięcia terminu realizacji nie stanowi znacznej straty. Jeśli natomiast wpływa duże i atrakcyjne zamówienie bez możliwości jego przesunięcia w czasie, warto zorganizować niezbędne finansowanie, aby je wykonać. W takim wypadku możliwość posłużenia się faktoringiem zamówieniowym jest dla przedsiębiorcy jedną z niewielu możliwości uzyskania niezbędnych środków.
Standardowa procedura
Po zgłoszeniu przez firmę zapotrzebowania faktor (instytucja faktoringowa lub bank) bada przedstawioną do finansowania transakcję, warunki jej wykonania, dostawy, odbioru, płatności i jeśli zdecyduje się na udzielenie finansowania, udostępnia środki finansowe na pokrycie wydatków związanych z uruchomieniem danego zamówienia czy kontraktu. Najczęściej dotyczy to od 40 do 60 proc. całkowitej wartości zamówienia. Pieniądze z reguły są przekazywane przez faktora bezpośrednio na opłacenie dokonanych przez przedsiębiorstwo zakupów związanych z realizacją finansowanego zadania.
Na specjalnych warunkach
Faktoring zamówieniowy nie jest tak uniwersalnym narzędziem jak typowy faktoring. Dla faktora jest związany z dodatkowym ryzykiem, związanym z tym, że nie dochodzi do przelewu wierzytelności. Dlatego w takich umowach znacznie częściej wykorzystywane są dodatkowe zabezpieczenia, jak hipoteka, zastaw, przewłaszczenie czy poręczenie osób trzecich. Faktor na ogół bardziej starannie niż w przypadku klasycznego faktoringu bada sytuację przedsiębiorstwa i stawia wyżej poprzeczkę, oceniając jego zdolności technologiczno organizacyjne i zagrożenia mogące się pojawić w trakcie wykonania zamówienia.
Faktoring zamówieniowy jest dobrym narzędziem dla firm wytwarzających artykuły sezonowe, gdzie zaangażowanie środków finansowych w produkcję jest bardzo duże, a moment płatności jest odsunięty o kilka miesięcy.
„Przykładowo firmy wytwarzające znicze są zmuszone zaangażować cały dostępny (własny i obcy) kapitał w produkcję jeszcze w pierwszym półroczu, a na zapłatę czekają do jesieni. Dzięki finansowaniu dostaw przez faktora mogą pozwolić sobie na utrzymywanie przez kilka miesięcy bardzo dużych stanów magazynowych” wyjaśnia Danuta Czapeczko z Pragma Inkaso.
Możliwe warianty
Stanisław Atanasow, dyrektor projektów strategicznych w BZ WBK Faktor, zwraca uwagę na to, że istnieje kilka rozwiązań dotyczących terminu i zasad spłaty zobowiązań dostawcy przez faktora. W pierwszej wersji faktor spłaca zobowiązania odbiorcy w chwili otrzymania faktur, przed ich terminem wymagalności. Takie rozwiązanie pomaga dostawcom, ponieważ otrzymują wcześniej pieniądze za sprzedany towar, a jednocześnie z tytułu wcześniejszej spłaty odbiorca może zyskać u nich rabaty.
W drugiej faktor spłaca zobowiązania w terminie ich wymagalności, przyznając dodatkowy termin płatności dla dostawcy, który w ten sposób zyskuje wydłużenie kredytu kupieckiego.
„Trzecie rozwiązanie łączy zalety dwóch powyższych, tzn. faktor spłaca zobowiązania przed terminem wymagalności, równocześnie przyznając odbiorcy dodatkowy termin do spłaty tych zobowiązań do faktora. Jest ono najbardziej korzystne dla obu stron, toteż jak sądzę będzie najbardziej popularne” twierdzi Stanisław Atanasow.
ONI SKORZYSTALI Z FAKTORINGU ZAMÓWIENIOWEGO
Działanie faktoringu zamówieniowego w praktyce prześledźmy na przykładzie małej firmy budowlanej z terenu Pomorza Gdańskiego.
– Współpraca z faktorem trwa od 2003 roku, gdy firmie zabrakło gotówki na zakup materiałów budowlanych, niezbędnych na kontynuację rozpoczętej pracy dla gminy. Kredyt kupiecki u dostawców był wyczerpany, a spływ należności za wykonane roboty miał następować dopiero po dwóch miesiącach po jej realizacji. Natomiast wstrzymanie rozpoczętej roboty groziło dodatkowo karami umownymi ze strony gminy, a nawet wymówieniem kontraktu.
Przedsiębiorca uzyskał finansowanie na poziomie 50 proc. zawartego z gminą kontraktu, co pozwoliło mu dokonać zakupu niezbędnych materiałów i z niewielkim opóźnieniem zakończyć roboty.
– Następnym elementem współpracy było uzyskanie od faktora zapewnienia finansowania następnego kontraktu na poziomie większym od dotychczas realizowanych. Kredyt kupiecki oraz środki własne nie pozwalały firmie angażować się w kontrakty takiej wartości. Dzięki temu przystąpiła ona do przetargu, a po jego wygraniu pomyślnie zrealizowała duży kontrakt. To pozwoliło jej na zwiększenie zatrudnienia. Ze względu na zwiększone obroty i solidnie płacone rachunki i faktury zaczęła uzyskiwać u dostawców większe limity kredytu kupieckiego.
– W latach 2004 2005 firma startowała w różnych przetargach budowlanych rozpisywanych przez gminy, spółdzielnie mieszkaniowe i inne instytucje, w przypadku największych realizacji posiłkując się faktoringiem zamówieniowym, a w pozostałych przypadkach korzystając wyłącznie z kapitałów własnych lub standardowego faktoringu.
„W ciągu lat 2003 2005 notowaliśmy kilka kontraktów faktoringu zamówieniowego rocznie. W ubiegłym roku był on stosowany tylko do jednej dużej transakcji większej niż roczne obroty tej firmy na początku współpracy” wspomina faktor.
– Obecnie firma prowadzi pełną parą roboty budowlane, nie korzystając z faktoringu zamówieniowego. Uzyskana w ciągu czterech ostatnich lat dobra opinia u dostawców powoduje, że nie ma ona problemów z uzyskiwaniem odpowiednich dostaw w kredycie kupieckim, a płynność finansowa jest w razie potrzeby wspierana standardowym faktoringiem.
ZA CO TRZEBA ZAPŁACIĆ
Na koszty faktoringu zamówieniowego składają się:
– Odsetki od wysokości wypłaconych środków, pobierane od chwili ich wypłaty przez faktora do chwili spłaty przez odbiorcę
– Prowizja od każdej przekazanej do faktora wierzytelności, określonej procentowo w stosunku do wartości wierzytelności brutto. Prowizja od faktur pokrywa koszty związane z ewidencjonowaniem i rozliczeniem wierzytelności
– Opłata miesięczna
– Odbiorca może umówić się z dostawcami, że to oni częściowo czy też w całości będą pokrywać koszty faktoringu.
żródło: BZ WBK Faktor
Marek Matusiak
Gazeta Prawna, nr 80 (1950) wtorek 24 kwietnia 2007, str. D2
www.gazetaprawna.pl
Prezes Zarządu AOW Faktoring S.A. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Ukończył program EMBA na Uniwersytecie Warszawskim i University of Illions at Urbana – Champagne. Autor licznych publikacji na temat faktoringu. Od 2020 pełni obowiązki członka Komisja Etyki Polskiego Związku Zarządzania Wierzytelnościami.