Niezależnie od cyklów koniunkturalnych wartość europejskiego rynku faktoringowego rośnie w średnim tempie 10-12 proc. rocznie. Faktoring jest uważany za niezbędny w nowoczesnej gospodarce instrument finansowy. Na świecie jest powszechnie stosowany od lat. Zwykle zyskuje na popularności zwłaszcza w trudniejszych dla przedsiębiorców okresach recesji czy spowolnienia wzrostu gospodarczego.
Wielkość
Głównym centrum usług faktoringowych jest Europa. Tu skupia się aż 70 proc. światowego obrotu. Pozostałe dwa obszary aktywnej działalności firm faktoringowych to Stany Zjednoczone i Japonia.
„Kraje UE są obszarami najszybszego wzrostu usług faktoringowych na świecie. Średnioroczny wzrost obrotów firm faktoringowych w krajach UE wynosi 10-12 proc. w ujęciu nominalnym. Krajami o najbardziej rozwiniętych rynkach usług faktoringowych w Europie są, biorąc pod uwagę procentowy wzrost obrotów liczony na koniec 2004 r., Niemcy (28 proc.), Hiszpania (21 proc.), Wielka Brytania (15 proc.) oraz Francja (11 proc.)” wylicza Krzysztof Tempes, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu w GMAC Commercial Finance.
Zaledwie w ciągu 5 lat, między rokiem 1997 a 2002, europejski rynek faktoringowy podwoił się, osiągając 530 mld EUR obrotu.
„W Polsce obroty rynku faktoringowego za 2004 r. szacuje się na ponad 14 mld zł. Wartość ta wzrosła w porównaniu z rokiem 2003 o 17 proc., natomiast w latach 2000-04 firmy faktoringowe w naszym kraju zanotowały wzrost obrotów o ponad 130 proc.” kontynuuje Krzysztof Tempes.
Zdaniem Małgorzaty Szymańskiej, dyrektor działu sprzedaży i marketingu firmy Polfaktor, w Polsce firmy z branży mają jeszcze wiele do zrobienia.
„W Wielkiej Brytanii czy Włoszech obroty w faktoringu stanowią ponad 10 proc. PKB, w Polsce około 1,5 proc.” dodaje Małgorzata Szymańska.
Struktura
Struktura oferowanych na świecie produktów faktoringowych charakteryzuje się dużą stabilnością.
„Aż 90 proc. usług w latach 2000-04 stanowił faktoring krajowy, resztę zaś zagraniczny, eksportowy i importowy. Z kolei w ramach obu kategorii około 50 proc. przypadało na faktoring bez regresu, 24 proc. stanowiło dyskonto faktur, 21 proc. faktoring z regresem i 5 proc. inkaso wierzytelności” opowiada Krzysztof Tempes.
W Polsce struktura produktowa usług faktoringowych jest zdecydowanie inna niż na świecie. Szacuje się, iż około 85 proc. usług stanowi faktoring z regresem, zaś pozostałe 15 proc. to faktoring bez regresu oraz inkaso wierzytelności.
„Na świecie usługi faktoringowe wykorzystywane są głównie przez firmy handlowe i przemysłowe działające w branżach: spożywczej, browarniczej, chemicznej, motoryzacyjnej, metalurgicznej i przetwórstwa surowców mineralnych, drzewnej i papierniczej oraz poligraficznej” wylicza Krzysztof Tempes.
W naszym kraju z faktoringu najczęściej korzystają polskie firmy z branż: metalowej, chemicznej, spożywczej, motoryzacyjnej, elektronicznej, energetycznej, elektromaszynowej, odzieżowo-włókienniczej, drzewno-papierniczej, meblarskiej i budowlanej.
Zapotrzebowanie
Pierwsze firmy faktoringowe zaczęły pojawiać się w Polsce w połowie lat 90. Od tego czasu młody rodzimy rynek rozpoczął pogoń za zachodem Europy.
„W Austrii najczęściej z faktoringu korzystają firmy małe lub średnie. Na rodzimym rynku mamy różne produkty dla różnej wielkości firm, ponieważ każda z nich ma inne potrzeby i inne chce osiągnąć korzyści ze stosowania faktoringu” zwraca uwagę Małgorzata Szymańska.
Duże firmy są bardziej zainteresowane zarządzaniem należnościami. Oczekują od faktora informacji na temat sytuacji finansowej odbiorców, jak również zaproponowania sprawnego systemu monitowania odbiorców. Średnie i małe firmy większy nacisk kładą na finansowanie i przejęcie ryzyka wypłacalności odbiorcy. Dla średnich i małych firm bardzo duże znaczenie ma też czas, w jakim faktor może dokonać wszelkich formalności i zaoferować swoje usługi.
„Adresatami faktoringu są firmy zainteresowane nie tylko pozyskaniem źródła finansowania, ale także prowadzeniem bezpiecznej sprzedaży, badaniem wiarygodności finansowej kontrahentów. Odbiorcami faktoringu pełnego są podmioty zainteresowane skorzystaniem z funkcji gwarancyjnej faktoringu” precyzuje Klaudiusz Sytek, dyrektor departamentu faktoringu w Getin Banku.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej wzrosło zapotrzebowanie na faktoring eksportowy. Wiąże się to ze wzrostem eksportu polskich przedsiębiorstw, w szczególności na rynki krajów wspólnoty.
„W przeszłości klienci zwykle warunkowali zainteresowanie tym sposobem finansowania w połączeniu z przejęciem przez faktora ryzyka wypłacalności odbiorców zagranicznych. Obecnie sytuacja zaczyna się zmieniać, rosnący udział eksportu w sprzedaży ogółem powoduje wzrost należności zagranicznych, co powoduje że faktoring staje się jednym z podstawowych źródeł finansowania. Natomiast element przejęcia ryzyka zaczyna schodzić na drugi plan” zwraca uwagę Krzysztof Tempes.
Anna Leder
Puls Biznesu nr 1966 z dnia 07.11.05, str. 26
www.pb.pl

Prezes Zarządu AOW Faktoring S.A. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Ukończył program EMBA na Uniwersytecie Warszawskim i University of Illions at Urbana – Champagne. Autor licznych publikacji na temat faktoringu. Od 2020 pełni obowiązki członka Komisja Etyki Polskiego Związku Zarządzania Wierzytelnościami.