Faktoring jest usługą finansową polegającą na wykupie faktur przedsiębiorstwa, najczęściej natychmiast po ich wystawieniu. Jest ona skierowana do przedsiębiorstw dokonujących sprzedaży z odroczonym terminem płatności, a więc do znakomitej większości firm.
Faktoring zapewnienia szybkie pojawienie się na rachunku przedsiębiorstwa środków finansowych zamrożonych na okres udzielonego kredytu kupieckiego (najczęściej 30-70 dni). Jest to szczególnie ważne dla młodych firm znajdujących się w okresie wzrostu.
Środki dostarczone w ramach umów faktoringowych mogą być od razu użyte na finansowanie nowych zleceń, bez konieczności oczekiwania na zapłatę kryjących się za nimi faktur. W efekcie następuje wzrost wykorzystania potencjału produkcyjnego firmy, rośnie jej sprzedaż, a w ostatecznym wyniku zysk. Dodatkowo poprawia się płynność finansowa i wiarygodność u kontrahentów. W dalszej zaś perspektywie firma korzystająca z faktoringu zwiększa również swoje szanse na uzyskanie kredytowania bankowego.
Można wybierać
Podmioty świadczące usługi faktoringu są mocno zróżnicowane. Z jednej strony są to banki, dla których faktoring jest jedną z wielu oferowanych usług (z reguły o mniejszym znaczeniu niż różne formy kredytowania), albo utworzone przez banki specjalistyczne firmy faktoringowe zajmujące się wyłącznie świadczeniem takich usług (np. Pekao Faktoring, Heller-Handlowy, Polfactor, BZ WBK Faktor). Są to duże firmy, często wykorzystujące sieć placówek macierzystego banku do akwizycji potencjalnych klientów i korzystających z jego wsparcia. Chętnie obsługują duże przedsiębiorstwa, o znacznej wartości sprzedaży.
Niewielkie firmy faktoringowe mają ofertę dla przedsiębiorstw, których roczny obrót sięga zaledwie 100 tys. zł.
Z drugiej strony mamy do czynienia albo z firmami faktoringowymi wchodzącymi w skład większych organizacji gospodarczych (jak Arvato Services Polska, Bibby Factors Polska czy GMAC Commercial Finance), albo dużymi przedsiębiorstwami pozabankowymi (Eurofaktor) o porównywalnym jednak zapleczu finansowym.
Jest jeszcze trzecia grupa faktorów. To małe, często działające na lokalnych rynkach lub w niszach branżowych niezależne firmy (AOW Faktoring, 4 Faktor, Premium) oraz pośrednicy z rynku wierzytelności (Indos, Śląska Agencja Finansowa, Cash Flow, Jatex), dla których faktoring jest jedną z usług świadczonych w ramach obrotu wierzytelnościami.
Bez zbędnych wymagań
„Ponieważ ta ostatnia część rynku faktoringowego w Polsce znajduje się obecnie w fazie rozwoju, jej oferta nie jest jeszcze zbyt widoczna, ale moim zdaniem będzie szybko rosła. Takie firmy kierują swoją ofertę do małych przedsiębiorstw o rocznym obrocie poczynając nawet od 100 tys. zł” twierdzi Julian Kinkel, prezes AOW Faktoring.
Silną stroną małych faktorów jest indywidualne podejście do potrzeb potencjalnego klienta. Nie jest wymagane, aby spełniał on jakieś brzegowe założenia, mogą to być choćby warunki co do wysokości przekazywanych do finansowania faktur, obowiązkowego rozdrobnienia sprzedaży na wielu odbiorców czy też konieczność przekazywania do faktoringu wszystkich wystawionych faktur.
Istotny jest także brak wymagań dotyczących zdolności kredytowej kandydatów do faktoringu. Niewielkie firmy faktoringowe podejmują się finansowania także przedsiębiorstw mających trudności finansowe. Jedynym warunkiem jest zdolność sprzedaży produktów bądź usług wiarygodnym odbiorcom. Zdaniem Juliana Kinkela, wykorzystanie sądowych procedur naprawczych w postaci postępowania naprawczego lub upadłości z możliwością zawarcia układu jest często nieosiągalne dla małych przedsiębiorstw. W takim wypadku współpraca z niezależną firmą faktoringową może być jedyną ochroną przed bankructwem.
Dodatkowe usługi
Elastyczność działania drobnych firm faktoringowych przejawia się również w tym, iż możliwe jest oddawanie jej do finansowania pojedynczych faktur. Przypomina to popularną w ubiegłych latach usługę obrotu wierzytelnościami. Nie powinno to być zaskakujące, jeśli się zważy, iż wszystkie małe, niezależne firmy faktoringowe wywodzą się z dawnych firm obrotu wierzytelnościami.
Dla małych firm szczególnie ważne są również niektóre usługi dodatkowe, np. badanie wiarygodności odbiorców. Ułatwia to podjęcie decyzji o podjęciu bądź odmowie dostaw dla zewnętrznego odbiorcy i ogranicza ryzyko związania się z niesolidnym kontrahentem. Przejęcie przez firmę faktoringową całości czynności związanych z inkasowaniem należności od kontrahentów (monitorowanie płatności, wyjaśnianie niezgodności, ponaglenia i monity, a w skrajnym przypadku windykacja pozasądowa i sądowa) umożliwia skupienie się personelu drobnej firmy na jej podstawowej działalności produkcyjnej, handlowej bądź usługowej, a nawet redukcji personelu biurowego i oszczędnościach z tym związanych.
Klientowi w sukurs
Ta różnorodność wśród firm faktoringowych przekłada się na różnice w świadczonych przez nie usługach faktoringu. Przedsiębiorstwo decydujące się na wykorzystanie faktoringu ma więc do dyspozycji szeroką gamę różniących się między sobą ofert.
Znalezienie najwłaściwszego dla firmy faktora jest jak na razie trudne z tego względu, iż nie ma jeszcze w Polsce sieci brokerów (jak to ma miejsce np. w zakresie ubezpieczeń czy kredytów). Każdy potencjalny klient musi osobiście szukać odpowiedniej firmy faktoringowej, co przy braku rozeznania rynku może być kłopotliwe i nie zawsze prowadzi do znalezienia najlepszego dla siebie faktora, a nawet do braku jakiejkolwiek umowy.
„Firmy faktoringowe opracowują swoje procedury i wymagania, które muszą spełniać potencjalni odbiorcy ich usług. Każda z grup firm faktoringowych posiada właściwe dla siebie zasady operacyjne. Największa różnorodność panuje wśród firm z grupy ostatniej. Jest to jednocześnie najmniejsza, jeśli chodzi o potencjał finansowy, część rynku faktoringowego i stanowi jedynie uzupełnienie i alternatywę dla firm niemieszczących się w wymaganiach dużych faktorów” uważa Julian Kinkel.
Dziś działalność drobnych faktorów rzeczywiście stanowi margines rynku, ale nawet teraz dostrzec można symptomy wskazujące, iż już nawet w perspektywie najbliższych dwóch trzech lat wykształci się pełnoprawny segment rynku faktorów, specjalizujących się właśnie w obsłudze drobnych przedsiębiorców.
Marek Matusiak
Gazeta Prawna nr 62 (1680) z dnia 28.03.2006
www.gazetaprawna.pl

Prezes Zarządu AOW Faktoring S.A. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Ukończył program EMBA na Uniwersytecie Warszawskim i University of Illions at Urbana – Champagne. Autor licznych publikacji na temat faktoringu. Od 2020 pełni obowiązki członka Komisja Etyki Polskiego Związku Zarządzania Wierzytelnościami.