Na rynku w tym roku krążyła duża ilość weksli własnych Huty im. Tadeusza Sendzimira wystawionych głównie dla spółek węglowych za dostawy węgla. Weksle pełniły funkcję płatniczą i kredytową. Ich termin wykupu był przewidziany głównie na IV kwartał bieżącego roku. Remitenci nie czekając na terminy wykupu weksli wykorzystali ich funkcję obiegową i przez indos przenosili je na swoich wierzycieli. Niektóre z tych weksli miały ciąg kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu indosów. Obieg ów trwał do dnia otwarcia przez HTS postępowania układowego tj. 10.09.01.
Zgodnie z art. 4 § 1 prawa układowego zobowiązania z weksli nie są wyłączone z postępowania układowego i podlegają zgłoszeniu do listy wierzytelności objętych układem. Firmy które były ostatnimi posiadaczami weksli otrzymały informację od HTS że weksle nie będą wykupione. Pojawiły się liczne propozycje sprzedaży na rynku wierzytelności oferujące w/w weksle w cenie od 40% do 70% ich wartości nominalnej. Jednak tutaj kryła się pewna pułapka. Zgodnie z art. 15 prawa wekslowego, za zapłatę weksla własnego oprócz wystawcy odpowiadają również indosanci, a więc wszystkie firmy które weksel posiadały i przeniosły w drodze indosu na swoich wierzycieli. Dochodzenie przez ostatniego posiadacza weksla zapłaty sumy wekslowej może więc oprócz wystawcy weksla (w tym przypadku HTS) objąć również wszystkie firmy które były w jego posiadaniu i przeniosły go na drodze indosu na następne firmy. Wartość weksla zależy nie tylko od kondycji finansowej wystawcy, lecz również wszystkich indosantów którzy poprzez wydanie go przez indos następnym posiadaczom, stają się współodpowiedzialni za zapłatę weksla.
Praktyczna rada dla firm płynąca z tej sytuacji to zachowanie dużej ostrożności przy przyjmowaniu zapłaty w formie weksla, głównie pod kątem możliwości niewypłacalności wystawcy weksla w czasie do jego wymagalności (mówiąc o wypłacalności mam na myśli groźbę upadłości, otwarcia postępowania układowego lub bezskutecznej egzekucji z majątku wystawcy weksla czyli pierwotnie zobowiązanego). Z drugiej strony przyjmując weksel indosowany przez solidne firmy, jego zapłata staje się o wiele pewniejsza. Ze strony indosantów, czyli firm przekazujących weksel dalej do obiegu ze swoim indosem należy zachować świadomość, że w razie jego nie wykupienia przez wystawcę może być wysunięte żądanie wykupu weksla przez następnego posiadacza.
Julian Kinkel – Prezes Agencji Obrotu Wierzytelnościami
Gazeta Prawna
www.gazetaprawna.pl
Prezes Zarządu AOW Faktoring S.A. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Ukończył program EMBA na Uniwersytecie Warszawskim i University of Illions at Urbana – Champagne. Autor licznych publikacji na temat faktoringu. Od 2020 pełni obowiązki członka Komisja Etyki Polskiego Związku Zarządzania Wierzytelnościami.